کد مطلب:40449 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:23

گنجینه پرسمان » تاريخ و سيره

هر چند وقت يك بار سورههايي از قرآن بر پيامبر اكرم نازل ميشد؟

بطور كلي قرآن در دو مرحله بر پيامبر9 نازل گرديد. يكي به صورت يك جا و دفعي كه تمام قرآن به صورت اجمالي بر قلب پيامبر9 نازل شد كه در ماه مبارك رمضان بود. شهر رمضان الّذي أُنزل فيه القرءان(185/بقره) و ديگري نزول تدريجي و تفصيلي، كه طي 23 سال آيات قرآن از ابتدا تا انتها در زمانها و مكانهاي مختلف بر پيامبراكرمنازل شد. سورههاي قرآن برخلاف كتابهاي آسماني قبل كه يك باره نازل ميشدند، به صورت تدريجي در طول دوران رسالت به اقتضاي پيشرفت نهضت اسلام و نيازهاي عيني جامعه كامل گرديد. كه برخي از حكمتهاي آن عبارتند از: 1- اقتضاي قانون تعليم و تربيت و آمادگي مردم; قرآن ميفرمايد: و قرءاناً فَرَّقنَه لتقرأه علي الناس عليَ مكث; و قرآني كه آن را بخش بخش نازل كرديم تا آن را با تأني و آرامي بر مردم بخواني (اسرأ/106). با توجه به اينكه قرآن براي هدايت و تعليم و تربيت نازل شده است دستيابي به اين اهداف با نزول تدريجي قرآن آسانتر است از اين رو خداوند نيز از پيامبر ميخواهد قرآن را با تأني بر مردم بخواند 2- پايداري و تقويت روحي و تثبيت قلب پيامبر9 قرآن ميفرمايد: و قال الذين كفروا لولا نُزّل عليه القرءان جملة وَحدة كذَلك لنثبّت به فؤادك و رتّلنَه ترتيلاً; و كساني كه كافر شدند، گفتند: چرا قرآن يكجا بر او نازل نشده است؟ اين گونه ما آن را به تدريج نازل كرديم تا قلبت را به وسيله آن استوار گردانيم، و آن را به آرامي ]بر تو[ خوانديم. (فرقان/32) با توجه به دشواريها و سرسختيها و لجاجتهايي كه سر راه پيامبر9 در راستاي هدايت مردم به وجود ميآمد و كار را بر حضرت دشوار مينمود، نزول دوباره و ارتباط پيوسته با وحي قلب پاك حضرت را تسلي داده و اطمينان خاطر او را فراهم و تقويت روحيه مينمود. 3- اظهار عظمت و حقانيت قرآن: با توجه به اين كه قرآن بر مخاطباني نازل شد كه هم نقّاد و سخنسنج و هم متعصب و لجوج بودند; با اين همه، عظمت قرآن آن قدر خيره كننده بود كه با هر نزول، دلهاي سخت را نرم و شكوفا ميكرد و گاه به مناسبتهاي مختلف تحدّي مكرر در همانندسازي قرآن (34/طور) و يا با عرضة معارف بيكران، افشاي رازهاي پنهان و... روز بروز بر عظمت آن ميافزود.(ر.ك: الميزان، علامه طباطبايي;، ج 2، ص 16، مؤسسه اعلمي للمطبوعات / علوم قرآن، محمدباقر سعيدي روشن، ص 138 - 146، نشر مؤسسة آموزشي پژوهشي امامخميني;.)

لازم است يادآور شويم دانشمندان معتقد به نزول دفعي چند دستهاند: برخي ميگويند: همة قرآن يكباره در ماه مبارك رمضان از پيشگاه الهي در لوح محفوظ به بيت المعمور در آسمان چهارم نازل شد و عدهاي مانند علامه طباطبايي ميفرمايند: در ابتداي امر حقيقت بسيط و روح كلي قرآن، از لوح محفوظ يكباره بر جان و روان پيامبر اكرم تجلي نمود. بار ديگر همان حقايق پس از تفصيل و پذيرش كامل الفاظ و واژگان در ظرف مدت رسالت نبوي، متناسب با نيازهاي هدايتي امت در جايگاه مناسب بر پيامبر نازل گرديد تا به مردم ابلاغ نمايند. در اين زمينه ايشان به آياتي همچون: (قيامت، 16 ـ 17)، (طه،114)، (زخرف، 3ـ4) و... استناد ميكنند.(علوم قرآني، سعيدي روشن، ص 140، مؤسسه آموزشي پژوهشي امام خميني;.)